اهداف و اهمیت تربیت بدنی و ورزش
تربیت بدنی و ورزش درطول تاریخ زندگی انسان به شیوه های گوناگونی متجلی شده است.ورزشهای امروزی صور مختلفی از فعالیتهای جسمانی و تربیت بدنی است که در چهار چوب نظام تعلیم وتربیت هر جامعه وهمراه با ارزشهای فردی واجتماعی آن موجبات پرورش فکری کودکان را فراهم می کند.هدف از فعالیتهای ورزشی در سطح دانشگاه رشد وتوسعه جنبه های جسمانی،اخلاقی و روانی دانشجویان به موازات تحصیل علوم وفنون دیگر است.
دانشجویان از طریق درس تربیت بدنی درجریان فعالیتهای ورزشی و یادگیری مهارت های حرکتی پایه قرار می گیرند که انتظار می رود پس ازفراغت از تحصیل به سلامت جسمی و روانی خود توجه بیشتری داشته باشند و ورزش را بخشی از برنامه خود قرار دهند.در تمام جوامع امروز ورزش به عنوان یک امر انسانی-تربیتی موردتوجه است ودر جامعه ما نیز با توجه به بافت جوان جمعیتی وتغییر نگرش های مثبت نسبت به ورزش،این مهم رو به توسعه و گسترش است.جامعه شناسان عقیده دارندکه در شرایط زندگی ماشینی و افزایش ساعات فراغت، ورزش را می توان به عنوان وسیله ای مطلوب برای تأمین تفریح سالم وتجدید قوای افرادجامعه در نظر گرفت،
تربیت بدنی چیست
فرایندی است آموزشی- تربیتی که هدف آن بهره بخشیدن به اجرا و رشد انسان از طریق فعالیت های جسمانی است.تربیت بدنی شامل کسب وپردازش مهارتهای حرکتی،توسعه ونگهداری آمادگی جسمانی برای تندرستی وسلامتی،کسب دانش علمی درباره فعالیت های جسمانی وتمرین وتوسعه تصور و ذهنیت مثبت ازفعالیت های جسمانی به عنوان وسیله ای برای بهبود اجراوعملکرد انسان است. تربیت بدنی برای دانش وآگاهی وایجاد موقعیت های مناسب برای یادگیری وفعالیت مداوم را نیز مورد توجه قرار می دهد.
ورزش چیست
هر نوع حرکت یا فعالیت بدنی جهت بدست آوردن رکورد و غلبه و پیروزی بر عواملی از قبیل مسافت، مانع و یا رقیب را ورزش گویند.
اهداف تربیت بدنی در جوامع گذشته
مطالعه و تحلیل تاریخی احوال اقوام گذشته و حال نشان می دهد که سعی وتلاش انسان در این رابطه قدمت تاریخی دارد.اجرای مهارت های از قبیل زوبین اندازی ،تیر اندازی با تیر و کمان ،کوه و غار پیمایی ،کشتی گیری و حتی اجرای مسابقه های دو که در قرآن کریم ودر داستان برادران یوسف نیز ازآن ذکری به میان آمده است،جملگی حاکی از رواج فعالیت های جسمانی وتربیت بدنی در نزد ملل واقوام روزگاران گذشته بوده است.امروزه ملل مختلف براساس جهان بینی وشناخت کلی از انسان به طرح وتنظیم برنامه های ورزشی وتربیت بدنی می پردازند واین گونه برنامه ها رادر زندگی خانوادگی وآموزشگاهی نسل های حال وآینده خود قرار می دهند.
اهداف عمده تربیت بدنی در تاریخ زندگی انسان شامل :حفظ سلامت ،تعمیم بهداشت،رشد وتقویت قوای جسمی،آمادگی بدای فعالیت های دفاعی ،کسب شادابی و نشاط ونیل به موفقیت در وظایف حرفه ای وشغلی بوده است.اهداف فوق تا به امروز با تغیرات اندکی در نزد بیشتر جوامع بشری ترغیب می شودوبرحسب ضرورت تاریخی بر یک یا چند هدف از این اهداف تاکید بیشتری صورت می گیرد.
در عصر حاضر،در سایه تحولات اجتماعی وسیاسی جهان ،به ویژه در دنیای غرب ،مقاصد دیگری به اهداف فوق اضافه شده و مفهوم ورزش به جای تربیت بدنی رنگ وبوی دیگری پیدا کرده است و در بیشتر موارد به خدمت استعمار درآمده است وعاملی برای تخدیر و سرگرم نگه داشتن ملل مستضعف جهان گردیده است.تربیت بدنی که در آغاز پیدایش آن صورتی فردی و در نهایت ملی داشت ،اینک به شکل جمعی و بین المللی درآمده ،تا وسیله های بر ای بهره بر داری مقاصد سیاسی کشورهای استعمارگر باشد.
اهداف تربیت بدنی در جامعه اسلامی
درآیین مقدس اسلام، برخلاف بسیاری ازآیینهای دیگر، بدن آدمی تحقیر نمی شود.اسلام بدن انسان را بی ارزش نمی شمارد،زیرا بدن انسان ابزارتکامل روح اوست.تحقیر بدن درحکم تحقیر شخصیت آدمی است و کسی که مرتکب این عمل شود مستوجب کیفر و قصاص است.در اسلام حفظ بدن از خطر ها و آسیب ها و تأمین موجبات سلامت و بهداشت آن وظیفه ای الهی است و تضعیف و یا تخدیر بدن امری ناروا و مذموم است. امام سجاد (ع) در رساله ی حقوق می فرماید:
اِنَّ لِبدَنِک علیکَ حقاً. بدن تو بر تو حقی دارد و حق آن این است که آن را سالم، نیرومند، مقاوم در برابر شداید و سختیها و در کمال نشاط نگاه داری. طول عمر و صحت بدن و ایمن بودن از بلاها و رنجها از اموری است که پیشوایان دین همواره در ادعیه خود از خداوند مسئلت می نموده اند.
در بینش اسلامی بر حفظ بدن از خطر و تامین سلامت و بهداشت آن تأکید شده وصدمه زدن عمدی به بدن ظلم به شمار می آید و آدمی را مستحق کیفر و عقوبت می سازد. بدن هدیه ای است الهی که بر اساس حسن و کرامت آفریده شده است و ظرفیت شگفت انگیزی در آن به کار برده شده است که مطالعه و تامین در آن موجب افزایش معرفت انسان نسبت به خداوند متعال می گردد.
در بینش اسلامی، میان بدن و روح تاثیر و ارتباط متقابل و انفکاک ناپذیر وجود دارد. سلامت یا ضعف بیماری بدن در نشاط و فعالیت و یا افسردگی و ناتوانی روح اثر مستقیم دارد.تربیت و تقویت بدن و آمادگی همه جانبه آن مورد توجه اسلام است و در صورتی که همراه با ذکر یاد خدا باشد عین عبادت است. در اسلام به مومنان، قوی زیستن و سالم و با نشاط بودن و برخورد شدن از قدرت تن توصیه می شود. از این رو تربیت بدنی و ورزش باید جزئی از برنامه ی زندگی و بخشی از مراحل آموزش و پرورش هر مسلمان قرار گیرد.
مطالعه ی تاریخ حیات رسول گرامی (ص) و ائمه ی هدی علیهم السلام و نیز صحابه و تابعین گرانقدر آنان نشان می دهد آنان نیز به ورزش و تربیت و تقویت بدن خود می پرداختند و در فعالیتهایی از قبیل مسابقه های دو،سوارکاری وتیراندازی شرکت می کردند.هدف غایی تربیت بدنی و ورزش از دیدگاه اسلام، تامین سلامت و بهداشت بدن و تقویت و رشد آن و در نتیجه حرکت به سوی کمال است. درجامعه اسلامی تربیت بدنی وسیله بسیار موثربرای رسیدن به اهداف زیر است.
تالیف :
امید رضا آرش- محمد اسلامفر- عباس جهانتاب- محمد علی کاظمی
یک دیدگاه