چاپ کتاب جـغرافیای طبیعی و امکان سنجی گــردشگری قــومی زاهــدان
فصل اول
نگاهی به چشمانداز فرهنگی-اجتماعی زاهدان
۱-۱ مقدمه
ايران جامعه و كشوري است که داراي تداوم تاريخي خاص خود می باشد و از این جنبه در جهان كنوني از معدود كشورهايي است كه پيشينهي چند هزارساله دارد. از سوي ديگر واجد موقعيت جغرافيايي خاصي است كه در درازای تاریخ، آن رابه صورت محل تقاطع تمدنهاي كهن وجدید بشري درآورده است. در نتیجه در طول حيات دراز خود بر سر مسير آمد و شد اقوام و گروههاي انساني متعددي نیز قرار داشته است که به هر روی به واسطهی منطق دیالکتیکی تاریخی و در تأثیر و تأثر با مردمان ایرانی به فرهنگ و تمدن ایرانی شمایل ممتازی دادهاند لذا تاريخ و هويت اين سرزمين از دیرباز تاکنون به پديدهي مهاجرتهاي قومی و اجتماعي بستگی شگرفی پیدا کرده است. به روايت مدارك واسناد تاريخي حتی اقوام آريايي نیز ازجملهي قديميترين مهاجران به اين سرزمين بودهاند كه بعدها نيز به تاثير از آنان سرزمين آريايي (ايران ويج) نامگذاري شده است. و البته همین اقوام آريايي نخستين دولتهاي روزگار باستان (ماد، هخامنشيان، اشكانيان و ساسانيان) را بنيان نهادهاند. دولتهایی که اگرچه به نام یکی ازاین اقوام و گروهها نامگذاری شده است اما برای تداوم خود الزاما به همگرایی اقوام دیگر نیز وابسته بودهاند. در دوران معاصر و در قرن بيستم ميلادي (دوران پس از جنگهای جهانی اول و دوم) كه مسئلهي “ملت سازي” موجب تغيير نقشهي سياسي جهان و تولد كشورهاي متعددي گشت. (حسنوند، حسن رضا. بررسی عوامل موثر بر همگرایی یا واگرایی هویت قومی) در برخي جاها دو واژه ملت و قوم براي مشخص كردن مردم، جمعيتها، گروههاي و اجتماعاتي به كار ميروند كه كاملا با يكديگر قابل مقايسهاند. با وجود اين مقايسه آنها با يكديگر، از قرار دادن آنها به موازات هم و از برابر دانستن آنها با يكديگر همواره برخودار ميشود. قوم واژهاي است كه به يك جمعيت انساني اطلاق ميشود و ملت واژهاي كه به نهادينه شدن آن جمعيت اطلاق ميگردد “(دژم خوی،۱۳۸۰،۱۵). در زبان فارسي الفاظي مانند قبيله، ايل، طايفه، تيره و عشيره به نحو روشني از هم تفكيك داده نشدهاند و برخي اقوام را نيز جزء ايلات آوردهاند. در ایران به دلیل وجود اقوام مختلف لُر، کُرد، تُرک، بلوچ، عرب، ترکمن و خصوصیاتی که هر کدام از آنها دارند واجد جذابیت‌های فراوانی برای هر ناظر و گردشگر بیرونی است. بسیاری از گردشگران علاقه دارند تا از نزدیک به تماشای زندگی سنتی و قومی بپردازند. هدف گردشگری قومی شناخت اقوام مختلف و شرکت در تجربه‌های آنها است در اين شکل از گردشگري، عموماً افراد براي ديدار شيوه خاصي از معيشت که جزء يکي از ابتدائيترين روشهاي زندگي و مبتني بر کوچ و دامداري است به مناطق و زيست بومهاي کوچ نشينان ميروند، تماشای مراسم سنتی، جشن‌ها، آئین‌ها از جمله جذابيت‌های این نوع گردشگری است و برخی نيزجهت درک بهتری از موقعيت خود و يا دنيای معاصر به اين گونه سفرها روی می‌آورند (پاپلی یزدی؛ ۱۳۸۵،۴۷) از آغاز زندگي اجتماعي بشر اوقات فراغت مورد توجه بوده است. در عصر جديد و با به وجود آمدن تمدن و زندگي شهري، كوتاه شدن تدريجي زمان كار روزانه، پيدايش مراكز و وسايل گوناگون جديد. اوقات فراغت و چگونگي گذران آن مورد توجه خاص قرار گرفت. از اين ميان آنچه در جامعه ما كمتر مورد توجه قرار گرفته است، برنامهريزي براي گذران اوقات فراغت ميباشد كه شايد دليل اين كم توجهي وجود مشكلات و بحرانهاي كوچك و بزرگ در ساير بخشها بوده است. به هر حال امروزه نياز به برنامهريزي براي اوقات فراغت همه مردم به ويژه شهرنشينان به شدت احساس ميشود. زيرا ايام فراغت زماني است كه اگر به درستي مورد استفاده قرار گيرد موجب تعالي و رشد انسان و اگر هدر شود موجب تباهي ميشود وحتي عملكرد ساير بخشهاي زندگي را نيز تحت تاثير قرار ميدهد.
گردشگري در قرن بيستم و يكم در چهارچوب نوآوريهاي فناوري و كاركردهاي جديد مديريتي از يك سو و سيطره همه جانبه سرمايهداري همراه با شكلگيري اقتصادي جهاني و كم رنگ شدن مرزهاي سياسي تحولات بسياري را در فضاهاي جغرافيايي سبب ميشود. (گردشگري در دوران ساختار شكني پسامدرنيسم يك واقعيت مهم اجتماعي است كه عموماً از ديدگاههاي تعادل فرهنگي وتعادلهاي
توسعهاي (عدالت اجتماعي) به آن نگريسته ميشود (ضرغام، ۱۳۷۶، ۳۹۰). در این میان توسعه پايدار فرايندي است كه طي آن مردم يك كشورهاي نيازهاي خود را برآورده ميكنند و سطح زندگي خود را ارتقاء ميبخشند، بدون آنكه از منابعي كه به نسلهاي آينده تعلق دارد مصرف كنند بنابراين توسعه، زماني پايدار است كه مخرب نباشد و امكان حفظ منابع، اعم از آب، خاك، منابع ژنتيكي، گياهي و جانوري را براي آيندگان فراهم آورد. در توسعه پايدار، اصل اين است كه منابع طبيعي پايه به گونهاي محافظت شوند كه نسلهاي آينده دست كم بتوانند به اندازه نسل كنوني، توليد و مصرف كنند (زاهدي، ۱۳۷۶، ص۲). امروزه در بیشتر شهرهای ایران از جمله زاهدان، قسمت اعظم پارکها و اماکن تفریحی قدیمی موجود، قابلیت پاسخگویی به شرایط و نیازهای معاصر و جدید را ندارند، زیرا همراه با پیشرفت علمی و تکنولوژی، طرز زندگی و تمایلات و نیازهای تفرجی مردم نیز به سرعت و به طور مستمر در حال تغییر میباشد.
در کشورهایی که سطح درآمد سرانه مردم کم است، جهت توسعه توریسم به مسئله فرهنگ توجه خاصی مبذول میشود. منظور از فرهنگ پدیدههای معنوی، هنری و علمی میباشد که وسیلهای است بسیار موثر برای جلب توجه جهانگردانی که علاقمندند که این آثار و فرهنگ قومی را از نزدیک مشاهده نمایند.
از آنجائيکه در استان سيستان وبلوچستان، تنوع قوميتی وجود داشته طبق نظر سنجی که انجام شده در چگونه گذراندن اوقات فراغت و گردشگری شهروندان زاهدانی اکثریت با رفت و آمدهای فامیلی وپررنگ تر شدن این روابط همانند سالهای قبل موافق بودند با این اوصاف بحث ایده “دهکده فامیلی” ارائه گردیده است.
این موضوع به اين دليل اهميت خواهد داشت که قادر خواهد بود که کليه اقوام وطوايف ومهاجرين ورودی به شهر زاهدان را در مجتمعی با هدف گردشگری وگذران اوقات فراغت در همه مقاطع سنی وجنسی گرد هم بصورت مسالمتآميز جمع کرده واعضای هر گروه از فاميل را با داشتن انگيزه ونو آوريهای جديد دعوت به همکاری وايجاد جنب وجوش نمايد.
انتظار ميرود که با درايت ومديريت صحيح بدون ایجاد چالش وکشمکش قومی و طايفهای طبق يکسری قوانين ومقررات استاندارد وضع شده برای کليه مجامع تفريحی و پارکها فضايی دلنشين و متنوع جهت گذران اوقات فراغت شهروندان زاهدانی گامی مثبت برداشت.
مهندس مریم آبیلی
|
جغرافیای طبیعی و امکانسنجی گردشگری قومی زاهدان
تألیف: مهندس مریم آبیلی
نوبت چاپ: اول-۱۳۹۴
مشخصات ظاهری: ۱۶۶ ص
قطع: وزیری
شمارگان: ۱۰۰۰
شماره شابك: ۵-۱۸۱-۳۶۴-۶۰۰-۹۷۸
چاپ و نشر: نوروزی-۰۱۷۳۲۲۴۲۲۵۸
قیمت: ۱۰۰۰۰ تومان
مهندس مریم آبیلی
|
جغرافیای طبیعی و امکانسنجی گردشگری قومی زاهدان
تألیف: مهندس مریم آبیلی
نوبت چاپ: اول-۱۳۹۴
مشخصات ظاهری: ۱۶۶ ص
قطع: وزیری
شمارگان: ۱۰۰۰
شماره شابك: ۵-۱۸۱-۳۶۴-۶۰۰-۹۷۸
چاپ و نشر: نوروزی-۰۱۷۳۲۲۴۲۲۵۸
قیمت: ۱۰۰۰۰ تومان
یک دیدگاه