اخذ شابک کتاب ، معنی شابک کتاب چیست ؟ شابک چیست ؟ چگونه درخواست شابک دهیم ؟ خانه کتاب شابک به کجا گفته می شود؟ شابک یا ISBN را در زبان انگلیسی به صورت مختصر با ISBN نشان می‌دهند که مخفف International Standard Book Number میباشد. پیش از این شابک یا ISBN یک کد ۱۰ رقمی بود اما در حال حاضر شابک یک کد ۱۳ رقمی میباشد که برای چاپ کتاب الزامی است. استفاده شابک یا ISBN برای فروش و کنترل انبار کتب توسط ناشران، کتاب‌فروشان، کتابخانه‌ها، و سایر مشترکین میباشد. شابک به شما کمک می‌کند که یک کتاب را از میان کتاب‌های دیگر بدون آنکه به اسم کتاب، ناشر، نویسنده و یا سایر مشخصات دیگر کتاب نیاز داشته باشید از طریق این شماره بازیابی و جستجو کنید. در انتشارات نوروزی پس از طی مراحل اولیه کتاب به هر کتاب یک شابک یا ISBN اختصاص داده می‌شود که از آن زمان به بعد این کد منحصربه‌فرد، نشان دهنده شماره شناسه کتاب خواهد بود. لازم به ذکر است شابک یا (ISBN) در قسمت شناسنامه کتاب، فیپای کتاب و پشت جلد کتاب به صورت بارکد نوشته می‌شود.
شابک سیستمی برای شماره گذاری کتب در سطح بین المللی می باشد که از سیزده رقم تشکیل می شود . این رقم ها به چند گروه تقسیم می شوند و هر گروه معنای خاصی دارند . مثلاً عدد ۹۶۴ در شابک بیان گر شماره یا شناسه ی ملی ایران می باشد که اگر چاپ کتاب درون ایران انجام شده باشد قطعاً درون شماره ی شابک عدد ۹۶۴ وجود دارد . گروه دیگری از اعداد در شابک وجود دارند که نشان دهنده ی ناشر کتاب می باشد .
شابک چیست؟
زمانیکه شماره استاندارد بین المللی کتاب (شابک) به ابزار ارتباطی موثر در بازار کتاب تبدیل شد، ناشران آثار موسیقی نیز پشتیبانی خود را برای استفاده از سیستمی مشابه، برای حوزه موسیقی اعلام کردند. پیش نویس شابم به وسیله گروه های کاری ایزو تهیه و به صورت رسمی از آخر سال ۱۹۹۳ برای استفاده عموم عرضه شد. از آنجاییکه ممکن بود شماره استاندارد بین المللی موسیقی به عنوان زیر مجموعه ی از نظام شابک در نظر گرفته شود، و برای جلوگیری از هر گونه تداخل بین آنها، تفاوت جزیی در این نظام ها داده شد.
حتما بخوانید: مجوز اعلام وصول کتاب چیست؟
اخذ شابک از خانه کتاب چگونه است ؟ مدارک مورد نیاز برای شابک چیست ؟
برای گرفتن شابک باید به سایت خانه کتاب مراجعه نماییم . پس از ورود به سایت باید در سایت ثبت نام کنیم . در قسمت ثبت نام باید نقش خود را به عنوان ناشر و یا ناشر مولف انتخاب نماییم . از آن جایی که فرایند اخذ مجوز کتاب توسط ناشر و ناشر مولف با هم متفاوت هستند پس باید به خوبی با این دو مفهوم آشنا باشیم و انتخاب درستی را در اولین گام ثبت نام انجام دهیم برای همین تعریف دو نقش را در اینجا ارائه می کنیم .
ناشر یک شرکت یا انتشاراتی می باشد که به صورت حقوقی مجوز نشر کتاب دارد . ناشر مولف شخصی حقیقی می باشد که بدون مراجعه به ناشر قصد دارد به صورت حقیقی اقدام به چاپ کتاب نماید .
ناشر برای اخذ شابک پس از ورود به سایت و انتخاب جایگاه ناشر اطلاعاتی از قبیل نام انتشارات ، نام و نام خانوادگی مدیر انتشارات ، کد ملی مدیر انتشارات ، شماره پروانه و … را وارد می نماید . در گام بعدی مدارک خواسته شده را بارگذاری می کند . این مدارک عبارتند از :
۱. تصویر پروانه نشر یا پروانه فعالیت مجاز ( حجم آن حداکثر ۳۰۰ کیلوبایت و فرمت jpg )
۲. تصویر کارت ملی ناشر حجم آن حداکثر ۲۰۰ کیلوبایت و فرمت jpg )
۳. تصویر آرم یا لوگوی انتشارات ( حجم آن حداکثر ۵۰۰ کیلوبایت و فرمت jpg )
ناشر در گام آخر یک رمز عبور برای خودش مشخص می کند و ثبت نامش را به پایان می رساند . پس از یک روز کاری نتیجه به دستش خواهد رسید و در صورت نبودن مشکلی در مدارک بارگذاری شده و همچنین اطلاعات وارد شده حساب کاربری برای ناشر با همان رمز تعیین شده فعال می شود و او می تواند برای اخذ شابک از قسمت درخواست شابک اقدام نماید .
اما اگر ناشر نباشیم و به عنوان یک ناشر مولف به سایت خانه کتاب مراجعه کرده باشیم باید نقش ناشر مولف را انتخاب نماییم . در قسمت بعد اطلاعاتی از قبیل : نام و نام خانوادگی ، تلفن ثابت ، تلفن همراه ، کد ملی ، آدرس ، ایمیل و غیره از ناشر مولف خواسته می‌شود که این قسمت ها باید پر شود (موارد دارای ستاره لوجو من باید پر شود وگرنه اجازه ی دسترسی به مرحله ی بعد داده نمی شود ) . در گام بعدی از ناشر مولف خواسته می شود که کارت ملی خود را با فرمت jpg و حجم حداکثر ۲۰۰ کیلوبایت بارگذاری نماید . سایر مراحل همانند مراحلی می باشد که برای ناشر در نظر گرفته شده است و ناشر مولف باید رمز انتخاب نماید و پس از یک روز کاری پرتال شابک او فعال می گردد و او می‌تواند از قسمت درخواست شابک برای گرفتن شابک اقدام نماید .
همان گونه که گفته شد پس از فعال شدن پرتال شابک ناشر یا ناشر مولف باید به این پنل مراجعه نمایند و از قسمت درخواست شابک اقدام به اخذ شابک نمایند . در این قسمت باید عنوان کتاب ، نام نویسنده ، محل نشر ، نوبت چاپ ( به تعداد دفعاتی می‌گویند که شما برای چاپ کتاب اقدام کرده اید . اگر برای اولین بار است عدد ۱ را بگذارید توجه نمایید که عدد را لزوماً به صورت رقم بنویسید و از نوشتن به صورت حروف پرهیز نمایید ) ، سال نشر ، تعداد صفحات ( توجه شود که باید تعداد صفحات کتاب پس از ویراستاری در اینجا ذکر گردد ) ، قطع اثر ( سایز کتاب در هنگام چاپ کتاب را قطع می گویند ) ، تیراژ ( تعداد کتابی که قصد چاپ آن را دارید ) و نوع اثر ( این که کتاب ترجمه است یا تالیف را انتخاب کنید و یا اگر کتاب مجموعه ای از عکس است که باید گزینه عکاسی را انتخاب نمایید و اگر هیچ کدام از این گزینه ها نبود گزینه غیره را انتخاب نمایید ) را وارد نمایند . پس از پر کردن این قسمت ناشر یا ناشر مولف باید ۳۰ صفحه ی ابتدایی کتاب را که شامل صفحه ی عنوان ، شناسنامه ی اثر و فهرست مطالب است را بارگذاری نماید . لازم به ذکر است که فایل ۳۰ صفحه ی ابتدایی کتاب باید با فرمت pdf و با حجم کمتر از ۵ مگابایت باشد .
اخذ شابک از خانه کتاب
شاپا چیست؟
شاپا شماره استاندارد بین المللی پیایندها می باشد. شناسایی و مدیریت پیایندها کاری است پیچیده و دشوار. تعداد بیشمار پیایندها در سطح جهان و تغییرات احتمالی عنوان، ترتیب انتشار، اندازه (قطع)، زبان و تشابه عنوانهای هر یک از آنها بر پیچیدگی این امر میافزاید. رشد سریع تعداد پیایندهای منتشر شده در دهه ۶۰ میلادی لزوم برقراری یک نظام شناسایی منحصر به فرد بینالمللی را آشکار نمود. عامل دیگری که در ایجاد نظام یاد شده نقش مؤثری داشت رشد و توسعه نظام های ذخیره و بازیابی خودکار اطلاعات بود که جایگزین روشهای سنتی ذخیره و بازیابی اطلاعات در کتابخانه ها میگشت. این نظامهای خودکار برای استفاده از شناسگرهای رقمی به عنوان وسیله های جستجوی سریع و مؤثر بسیار مناسب بودند.
بدین ترتیب شماره استاندارد بینالمللی پیایندها (ISSN) برای رفع این نیازها پایه گذاری شد. ISSN) International Standard Serial Number) شماره منحصر به فردی است که بر اساس استاندارد بینالمللی ISO 3297 تهیه شده و برای متمایز نمودن نشریات ادواری در سراسر جهان صرف نظر از محل نشر، زبان یا رسانه (محمل یا فرمت) آنها به کار میرود. این شماره از هشت رقم تشکیل شده است که به دو گروه چهار رقمی تقسیم و با خط اتصال به یکدیگر متصل میشوند. رقم هشتم رقم کنترل نامیده می شود. با محاسبه این رقم می توان از صحت ثبت شماره ISSN اطمینان حاصل و از خطاهای احتمالی جلوگیری نمود.
تخصیص شاپا به پیایندها از دهه ۱۹۷۰ میلادی در جهان و از سال ۱۳۸۱ هجری شمسی در ایران به عنوان وسیله‌ای برای شناسایی پیایندها آغاز شد. پیایندها یا نشریات ادواری مشمول دریافت شاپا عبارتند از: مجله، روزنامه، سالنامه (مثل گزارش‌ها، راهنماها، سالنماها)، خلاصه مذاکرات سازمان‌ها، صورتجلسات همایش‌های ادامهدار، گزارش‌های انجمنهای علمی، و فروست‌های تک نگاشتی. گستره شمول شاپا به پیایندهای چاپی محدود نیست، بلکه پیایندهایی که به صورت بریل یا با سایر رسانه ها از جمله شبکه پیوسته (Online)، لوح فشرده (CD-DVD)، میکروفیلم، پست الکترونیک و … منتشر میگردند، نیز مشمول آن میشوند. ناشران موظفند شاپا را در محلی که به راحتی قابل رؤیت باشد، درج کنند. این محل در انواع پیایندها از پیش تعیین شده است.
فیپا چیست ؟
پس از اخذ شابک نوبت به ثبت کتاب در کتابخانه ملی می رسد فیپا یا فهرست نویسی قبل از چاپ کتاب و قبل از ارسال کتاب برای اخذ مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد نوشته می‌شود و عبارت است از فهرست نویسی توصیفی و تحلیلی که در صفحه ی شناسنامه کتاب درج می گردد .
استعلام شابک :
پس از اخذ مجوز کتاب از اداره ی فرهنگ و ارشاد که آخرین مرحله ی اخذ مجوز است به چاپ کتاب اقدام می شود . متاسفانه دیده شده است که عده‌ای از ناشران جعلی اقدام به اخذ مجوزهای جعلی کرده اند و حتی شماره ی شابک را نیز خودشان ساخته و درج کرده اند . سوال اینجاست که چگونه می توانیم از قانونی بودن مجوز ها اطمینان پیدا کنیم ؟ این کار بسیار ساده می باشد و کافی است که به سایت کتابخانه ملی مراجعه نماییم . معمولاً ۳ الی ۵ روز پس از اخذ فیپا مشخصات کتاب و نویسنده یا نویسندگان بر روی این سامانه قابل مشاهده می باشد و آن جا می توان مشخصات کتاب ، نویسنده یا نویسندگان ، شابک و … را بررسی نمود و از قانونی یا غیرقانونی بودن شابک و سایر مجوز ها اطمینان حاصل نمود .
در ادامه بخوانید: معرفی ۵ هوش مصنوعی برای ویراستاری انلاین
تبدیل شابک به بارکد :
برای تبدیل شابک به بارکد ابتدا به سایت خانه کتاب مراجعه می نماییم . آنجا گزینه ی « تبدیل شابک به بارکد » را انتخاب می کنیم و پس از انتخاب مشخصات کتاب بارکد مورد نظر ساخته می شود . لازم به ذکر است که اگر شابک ما ده رقمی بود ابتدا باید در همان سایت آن را به شابک ۱۳ رقمی تبدیل نماییم و سپس به قسمت تبدیل « شابک به بارکد » ورود نماییم و عملیات را انجام دهیم .
اخذ شابک از خانه کتاب ، شابک چیست (ISBN)
گرفتن شابک برای کتاب الکترونیکی :
در گذشته دریافت شابک برای کتب الکترونیکی زیاد رواج نداشت اما امروزه تعداد زیادی از کتب الکترونیکی دارای شابک می باشند . بدون شک صدور شابک برای آثار الکترونیکی گامی در جهت ایجاد بانک اطلاعاتی در این حوزه است . آثار الکترونیکی در صورتی می توانند شبکه بگیرند که دارای متن باشد و برای استفاده عموم مردم تولید شده باشند .
نکاتی در مورد گرفتن شابک کتاب
اولین چیزی که باید بدانید این است که شابک خلاصه ی شماره استاندارد بین المللی کتاب می باشدخیلی از نویسندگان که تازه شروع به کار کردن دراین گمان هستند که گرفتن شابک کار بسیار ساده ای است و شامل تمام کارهای اداری چاپ کتاب می باشد اما بدانید که گرفتن شابک اولین مرحله کاری شما می باشد.شابک کتاب در واقع مانند شماره ملی می باشد و هر کتاب یک شماره شابک جداگانه و مختص به خود را دارد و این موضوع در مورد کتاب های چند جلدی نیز صدق می کند.
نکاتی در مورد گرفتن شابک کتاب
شما اگر میخواهید خودتان شابک کتابتان را بگیرید باید بدانید گرفتن شابک کاری نداره و در کمتر از چند ساعت میتونید این کارو انجام بدید اما در مراحل گرفتن مجوز یه خورده اذیت میشید. برای اینکه بتونید شابک بگیرید باید تو سایت شابک ثبت نام کنید و بعد کتاب و بفرستید که شابکشو بهتون بدن.
چرا بايد از شابک استفاده كنيم ؟
استفاده از شابک برای ناشران و کتابفروشی ها بسیار مفید است زيرا آنها تمايل دارند كتابهاي خود را بفروشند؛ امروزه بدون بهره-گيري از تكنولوژي¬هاي جديد سفارش و توزيع كتاب بسيار مشكل است و پيش نياز استفاده از كامپيوتر براي توزيع و سفارش مكانيزه استفاده از شابك است. بدون استفاده از شابك مشخصات كتابها در فهرستهاي ماشيني وارد نشده و مردم از وجود آنها مطلع نميشوند و در صورت اطلاع به خاطر دردسرهاي سفارش دستي از سفارش آن صرف نظر خواهند كرد و فروش کتاب هم مشکل تر خواهد شد. شابک در واقع برای هماهنگی با سایر کشورها میباشد هر چند در کشور ما زیربنای کارامدی در حوزه کتاب وجود ندارد و سرانه مطالعه کتاب هم از دو دقیقه تجاوز نمیکنه . البته امروزه این سرانه خیلی کمتر هم شده چون شبکه های مجازی کلا ارتباط با کتاب رو قطع کردن.
در چه شرایطی شابک کتاب تغییر نمی کند؟
برای چاپ مجدد کتاب بدون تغیر محتوای کتاب نیازی نیست شابک کتاب تغییر پیدا کنه اما برای اینکه قیمت کتاب رو تغییر بدیم نیازی نیست که شابک جدید گرفته بشه. در واقع یک کتاب میتونه در هر بار چاپ قیمتش تغییر کنه اما شابک کتاب تغییر پیدا نمیکنه ,اگر عنوان کتاب تغییر پیدا کنه باید شابک جدید برای کتاب اخذ بشه .
یک دیدگاه